Tworzenie opisu prac badawczo-rozwojowych (B+R) jest kluczowym krokiem w procesie aplikacji o finansowanie projektów. Skuteczny opis powinien jasno przedstawiać cel projektu, metodologię, kamienie milowe oraz sposób oceny wyników. W tym artykule omówimy, czym są prace badawczo-rozwojowe, jakie są różnice między pracami badawczymi, a rozwojowymi oraz jak stworzyć skuteczny harmonogram prac B+R.
1. Zdefiniuj cele projektowe
- Określenie celów: Zdefiniuj precyzyjnie, co chcesz osiągnąć w ramach projektu. Cele powinny być mierzalne, osiągalne, realistyczne i czasowo określone (SMART).
- Założenia projektu: Ustal główne założenia, które będą podstawą do dalszych prac oraz to jakie są kluczowe parametry i wymagania techniczne.
- Analiza konkurencyjności: Przeprowadź badanie rynku, aby zrozumieć, jakie rozwiązania oferuje konkurencja. Określ, w jaki sposób twój projekt będzie się wyróżniał.
2. Zbierz zespół
- Dobór specjalistów: Wybierz członków zespołu, którzy mają doświadczenie i wiedzę niezbędną do realizacji projektu. Warto angażować osoby z uczelni, profesorów, doktorów, którzy mogą wnosić cenne kompetencje.
- Podział ról: Określ role i odpowiedzialności każdego członka zespołu. Ustal, kto będzie odpowiedzialny za jakie zadania, aby uniknąć nieporozumień.
- Motywacja i zaangażowanie: Zadbaj o motywację i zaangażowanie zespołu, zapewniając odpowiednie warunki pracy oraz możliwości rozwoju.
3. Zrób analizę wstępną
- Analiza technologii: Sprawdź, jakie technologie są już dostępne i jakie mają ograniczenia. Ustal, co trzeba jeszcze zbadać lub przetestować.
- Zbieranie danych: Zbierz wszystkie dostępne dane, które mogą być przydatne w dalszych pracach. Może to obejmować raporty, publikacje naukowe, dane rynkowe.
- Wstępna weryfikacja: Przeprowadź wstępne testy i analizy, aby upewnić się, że wybrana technologia ma potencjał do realizacji założonych celów.
4. Szczegółowo zaplanuj działania
- Podział na zadania: Podziel projekt na konkretne zadania i podzadania. Każde zadanie powinno mieć jasno określony cel, zakres i wynik końcowy.
- Charakter zadań: Określ, które zadania mają charakter badawczy, a które rozwojowy. Zadania badawcze mogą obejmować eksperymenty, analizy, modelowanie, podczas gdy zadania rozwojowe skupiają się na tworzeniu prototypów, testach wdrożeniowych.
- Sekwencja działań: Ustal kolejność realizacji zadań oraz zależności między nimi. Zidentyfikuj krytyczne ścieżki, które mogą wpływać na terminowość realizacji projektu.
- Terminy: Określ dokładne terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych zadań. Terminy powinny być realistyczne i uwzględniać potencjalne ryzyka i opóźnienia.
5. Określ kamienie milowe
- Identyfikacja kluczowych punktów: Zidentyfikuj kluczowe punkty kontrolne w projekcie, które będą sygnalizować osiągnięcie ważnych etapów.
- Terminy kamieni milowych: Ustal realistyczne terminy osiągnięcia kamieni milowych. Terminy powinny być konkretnie określone i dostosowane do harmonogramu prac.
- Weryfikacja osiągnięć: Opisz, w jaki sposób będziesz weryfikować osiągnięcie każdego kamienia milowego. Można to zrobić na podstawie testów, raportów, analiz.
- Plan awaryjny: Przygotuj plan awaryjny na wypadek, gdyby nie udało się osiągnąć kamienia milowego. Określ, jakie działania należy podjąć.
Co to właściwie są te prace badawczo-rozwojowe?
Prace badawczo-rozwojowe to działania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz jej praktyczne zastosowanie w celu opracowania nowych lub ulepszonych produktów, procesów czy usług. Proces ten obejmuje zarówno prace badawcze, jak i rozwojowe, które wspólnie prowadzą do innowacji technologicznych.
Prace badawcze
Badania przemysłowe koncentrują się na zdobywaniu nowej wiedzy i umiejętności celem opracowania nowych produktów, procesów lub usług, lub też wprowadzenia znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów lub usług. Uwzględniają one tworzenie elementów składowych systemów złożonych i mogą obejmować budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub środowisku interfejsu symulującego istniejące systemy, a także linii pilotażowych, kiedy są one konieczne do badań przemysłowych. Prace badawcze obejmują:
- Poziom II – TRL 2: Określenie koncepcji technologii lub jej przyszłego zastosowania.
- Poziom III – TRL 3: Analityczne i eksperymentalne potwierdzenie krytycznych funkcji lub koncepcji technologii.
- Poziom IV – TRL 4: Weryfikacja komponentów technologii lub podstawowych podsystemów w warunkach laboratoryjnych.
Przykład: Badania laboratoryjne nad nowym półprzewodnikiem, który może zwiększyć wydajność fotowoltaiki.
Prace rozwojowe
Eksperymentalne prace rozwojowe polegają na zdobywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii, biznesu oraz innej stosownej wiedzy w celu opracowywania nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług. Prace rozwojowe obejmują:
- Poziom V – TRL 5: Weryfikacja komponentów lub podstawowych podsystemów w środowisku zbliżonym do rzeczywistego.
- Poziom VI – TRL 6: Demonstracja prototypu w warunkach zbliżonych do rzeczywistych.
- Poziom VII – TRL 7: Demonstracja prototypu technologii w warunkach operacyjnych.
- Poziom VIII – TRL 8: Ostateczna demonstracja i walidacja technologii.
Przykład: Testy drona w warunkach zbliżonych do rzeczywistych, w jakich nowy półprzewodnik będzie pracował on docelowo.
Co to są prace rutynowe i dlaczego w projektach IT tak ważny jest Podręcznik Frascati?
Prace rutynowe to działania, które nie zawierają elementu innowacyjności i nie prowadzą do zdobycia nowej wiedzy. Prace te nie są objęte dofinansowaniem. Unikanie prac rutynowych w opisie projektu B+R jest kluczowe, aby projekt mógł być uznany za innowacyjny. Podręcznik Frascati dostarcza standardów i definicji dotyczących prac B+R, co pomaga w klasyfikacji i ocenie projektów.
Aby moduł, w którym zaplanowano tworzenie oprogramowania, został zaklasyfikowany jako moduł B+R, warunkiem jego zakończenia musi być dokonanie postępu naukowego lub technicznego, a celem musi być wyeliminowanie elementu naukowej lub technicznej niepewności w sposób metodyczny. Tworzenie oprogramowania może kwalifikować się do działalności B+R, ale tylko jeśli pociąga za sobą postęp nauki lub techniki prowadzący do zwiększenia zakresu wiedzy w tej dziedzinie. Wnioskodawca powinien wykazać, że zaplanowane prace nie mają charakteru rutynowego.
Przykłady czynności, które nie są pracami B+R:
- Tworzenie aplikacji biznesowych i systemów informatycznych na podstawie znanych metod i istniejących narzędzi informatycznych.
- Dodawanie funkcjonalności dla użytkownika w istniejących programach użytkowych.
- Tworzenie stron internetowych lub oprogramowania z użyciem istniejących narzędzi.
- Użycie standardowych metod kodowania, weryfikacji bezpieczeństwa i testowania integralności danych.
- Dostosowywanie produktów do określonych zastosowań, o ile w ramach tego procesu nie jest uwzględniana wiedza, która przyczynia się do znaczącego ulepszenia wyjściowego oprogramowania.
- Rutynowe usuwanie błędów z systemów i programów (debugging), o ile nie jest wykonywane jeszcze przed zakończeniem eksperymentalnych prac rozwojowych.
Kamienie milowe
Kamienie milowe to kluczowe etapy projektu, które umożliwiają monitorowanie postępów i ocenę osiągniętych rezultatów. Każdy kamień milowy powinien być opisany szczegółowo, z podaniem konkretnych parametrów i jednostek miary. Weryfikacja kamieni milowych jest kluczowa dla oceny sukcesu projektu.
Przykład kamienia milowego:
Kamień milowy 1: Opracowanie prototypu materiału kompozytowego.
- parametr: Wytrzymałość na rozciąganie min. 500 MPa.
- jednostka: Megapaskale (MPa).
- metoda weryfikacji: Testy wytrzymałościowe zgodne z normą ASTM D3039.
- jeśli kamień nie zostanie osiągnięty: Przerwanie projektu ze względu na kluczowy charakter kamienia milowego.
Podsumowanie
Tworzenie opisu prac badawczo-rozwojowych wymaga precyzyjnego zdefiniowania celu, etapów oraz kamieni milowych projektu. Ważne jest, aby opis był realistyczny, oparty na solidnych podstawach naukowych i technologicznych oraz unikał prac rutynowych. Przemyślany i dobrze skonstruowany opis zwiększa szanse na uzyskanie finansowania i realizację projektu z sukcesem.